«Η χώρα μας τηρεί εξωτερική πολιτική αρχών και διασφαλίζει τη διεθνή αξιοπιστία της και επιρροή»
- Κύριε Υφυπουργέ, ποια ήταν τα αποτελέσματα της συνάντησης του πρωθυπουργού με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών;
Να πω καταρχάς ότι πρόκειται για μια συνάντηση υψηλού συμβολισμού, που επιβεβαιώνει το εξαιρετικό επίπεδο των ελληνοαμερικανικών σχέσεων.
Η συζήτηση κινήθηκε γύρω από δύο κεντρικούς άξονες, δηλαδή τις διεθνείς εξελίξεις και τις διμερείς σχέσεις. Ειδικότερα, ο Πρωθυπουργός και ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών αντάλλαξαν απόψεις για διεθνή και περιφερειακά ζητήματα με επίκεντρο τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, την Ουκρανία αλλά και την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Ακόμη, συζητήθηκε η πορεία των διμερών μας σχέσεων διαχρονικά, ενώ έμφαση δόθηκε στην ευρεία ενεργειακή και αμυντική συνεργασία που έχουμε με τις ΗΠΑ. Το προσεχές διάστημα, άλλωστε, αναμένονται περαιτέρω θετικά βήματα στον τομέα της αμυντικής συνεργασίας.
Αυτό που θα ήθελα να υπογραμμίσω είναι ότι η στρατηγική επιλογή της Κυβέρνησης του Κ. Μητσοτάκη να ασκεί εξωστρεφή εξωτερική πολιτική, έχει οδηγήσει στη σημαντική αναβάθμιση του διεθνούς ρόλου και του κύρους της Ελλάδας. Η χώρα μας έχει καταφέρει να καταστεί αξιόπιστος συνομιλητής στο διεθνές περιβάλλον και ακριβώς έτσι γίνεται αντιληπτός ο ρόλος της και από τους εταίρους της, όπως είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες.
- Μπορείτε να μας πείτε κάτι περισσότερο σε σχέση με την προμήθεια των F-35 μετά και τη συνάντηση του Πρωθυπουργό με τον κ. Άντονι Μπλίνκεν στα Χανιά; Πως αξιολογούνται τα δεδομένα και ποιες προοπτικές δημιουργούνται;
Γνωρίζετε ότι τα τελευταία πέντε χρόνια η χώρα μας έχει προχωρήσει σε μια πολιτική ενδυνάμωσης των Ενόπλων Δυνάμεων. Η ενίσχυση αυτή σχετίζεται τόσο με την οικονομική ανάπτυξη όσο και με τον αναβαθμισμένο διεθνή ρόλο της χώρας μας. Είναι στόχος της Κυβέρνησης οι Έλληνες πολίτες, σε όλο το εύρος της χώρας, να αισθάνονται ασφάλεια και στο πλαίσιο αυτής της ασφάλειας ενισχύουμε τις Ένοπλες Δυνάμεις μας. Προωθούμε ένα φιλόδοξο εξοπλιστικό πρόγραμμα. Επιθυμούμε να ζούμε ειρηνικά, διασφαλίζοντας παράλληλα την απόλυτη αμυντική μας ασφάλεια.
Η Ελλάδα πράγματι έχει υποβάλει αίτημα ένταξης στο πρόγραμμα των μαχητικών 5ης γενιάς, των F-35, τα οποία θα τονώσουν την αμυντική της ισχύ και είμαστε αισιόδοξοι ότι θα έχουμε θετικές εξελίξεις. Η Ελλάδα έχει εδραιώσει τη σχέση της με τις ΗΠΑ, μια απολύτως σταθερή, ισότιμη σχέση διπλωματικής ειλικρίνειας, όπως τη χαρακτήρισε και ο Υπουργός Εξωτερικών, από την οποία η χώρα μας αναμένει πολλαπλά διπλωματικά οφέλη. Αυτά δεν περιορίζονται στο ζήτημα των F-35, αλλά εκτείνονται στο οικονομικό, στο αμυντικό και κυρίως στο γεωστρατηγικό επίπεδο.
Όπως σας είπα, η Ελλάδα έχει ισχυρούς και αυτοδύναμους δεσμούς με τις ΗΠΑ. Πρόκειται για μια σχέση μακρά, σταθερή, η οποία δεν ετεροπροσδιορίζεται. Εκείνο που μπορεί να κάνει η Ελλάδα και το κάνει, είναι να απαιτεί σε όλους τους τόνους να γίνονται απολύτως σεβαστοί οι κανόνες του διεθνούς δικαίου, ειδικά στο πλαίσιο μιας αμυντικής συμμαχίας όπως είναι το ΝΑΤΟ. Με άλλα λόγια, όπως δήλωσε και ο κ. Γεραπετρίτης, μετά τη συνάντηση του Πρωθυπουργού με τον κ. Άντονι Μπλίνκεν στην Κρήτη, κανένας απολύτως εξοπλισμός, ο οποίος αποδίδεται σε μία χώρα δεν μπορεί να χρησιμοποιείται σε βάρος συμμάχου χώρας. Η χώρα μας τηρεί εξωτερική πολιτική αρχών και διασφαλίζει τη διεθνή αξιοπιστία της και επιρροή.
- Έχουν απομείνει άλλα «όπλα» στην Ελληνική πλευρά αναφορικά με τον κ. Μπελέρη; Περιμένουμε κάτι το προσεχές διάστημα;
Η Ελλάδα στηρίζει σταθερά την προοπτική ενσωμάτωσης των Δυτικών Βαλκανίων στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Αλλά βασική προϋπόθεση της ενσωμάτωσής τους είναι ο σεβασμός του κράτους δικαίου και η προσαρμογή τους στο ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Εμείς έχουμε διατυπώσει σαφώς τη θέση μας. Ο Φρέντι Μπελέρης έχει δικαίωμα να ορκιστεί Δήμαρχος Χειμάρρας. Η ορκωμοσία του εκλεγμένου δημάρχου, ως ρητή έκφραση της πολιτικής βούλησης των εκλογών του περασμένου Μαΐου, οφείλει να αποτυπωθεί και στην πολιτική πράξη, επιδεικνύοντας σεβασμό στα πολιτικά δικαιώματα και στο Κράτος Δικαίου.
Η επίλυση του θέματος Μπελέρη αποτελεί προϋπόθεση για να συμφωνήσει η Ελλάδα στην εκκίνηση των διαπραγματεύσεων της Αλβανίας με την ΕΕ. Η Ελλάδα θα στηρίξει με κάθε δυνατό τρόπο το αυτονόητο δικαίωμα του Φρέντι Μπελέρη, καθότι είναι θέμα σεβασμού ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κράτους δικαίου.
- Η πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων φαίνεται πως έχει μπει σε αρκετά καλή βάση. Ποια είναι τα επόμενα βήματα μετά την επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα;
Ακολουθώντας μια εξωτερική πολιτική συνέπειας και αρχών, η Ελλάδα είναι πλέον σε θέση να διαβουλεύεται με όλους και μάλιστα με όρους ισχύος. Μετά από πολύ καιρό μπορούμε σήμερα να συνομιλούμε με τη γείτονα δίχως να καταλήγουμε σε κρίση κάθε φορά που έχουμε διαφωνία. Αυτό από μόνο του είναι εξαιρετικά σημαντικό. Όπως έχει δηλώσει και ο Πρωθυπουργός, η Ελλάδα και η Τουρκία οφείλουν να ζουν ειρηνικά, να διατυπώνουν τις γνωστές διαφορές τους, να τις συζητούν με ειλικρίνεια, αναζητώντας ενδεδειγμένες λύσεις και αποφεύγοντας τις εντάσεις και την επιθετική ρητορική.
Είναι αλήθεια πως το τελευταίο διάστημα επικρατεί νηνεμία στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και αποτέλεσμα αυτής είναι και η υπογραφή της Διακήρυξης των Αθηνών περί σχέσεων Φιλίας και καλής Γειτονίας στις 7 Δεκεμβρίου 2023, μετά την ολοκλήρωση του 5ου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας.
Πρόκειται για ένα κείμενο υψηλού πολιτικού συμβολισμού αλλά και ουσίας, αφού αποτυπώνει τη βούληση των δύο χωρών στο υψηλότερο επίπεδο, για εμβάθυνση των διμερών σχέσεων και για καθορισμό των αρχών του κοινού διαλόγου. Με τη Διακήρυξη των Αθηνών, επιδιώκεται ένα αποφασιστικό βήμα προς την εμπέδωση ενός κλίματος αμοιβαίας κατανόησης και σχέσεων καλής γειτονίας.
Σαφώς η προσέγγιση των χωρών μας θα πρέπει να συνεχιστεί. Αυτό θα πρέπει όμως να γίνει σταδιακά, με σύνεση και σοβαρότητα.
Η Ελλάδα είναι μια χώρα που επιθυμεί τον διάλογο, τη διπλωματία και τη δημοκρατία. Η Κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός κατάφεραν να αποκαταστήσουν το κύρος της χώρας και τη διεθνή εικόνα της -που τόσο είχε τρωθεί στο παρελθόν- ενισχύοντας τον διεθνή της ρόλο και καθιστώντας την ισότιμο εταίρο και συνομιλητή για τα ζητήματα της ευρύτερης περιοχής.
- Κ. Υφυπουργέ στο χαρτοφυλάκιό σας βρίσκεται και ο Απόδημος Ελληνισμός. Ποιες πρωτοβουλίες έχουν ληφθεί για τους Έλληνες της Διασποράς;
Κ. Κουτροκόη, αρχικά θα ήθελα να τονίσω πως οι Έλληνες του Εξωτερικού αποτελούν προτεραιότητα για την Κυβέρνηση και τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Στο πλαίσιο αυτό, λαμβάνονται πρωτοβουλίες για την ικανοποίηση των πάγιων αιτημάτων τους.
Έτσι, ο πρώτος νόμος που ψηφίστηκε από την παρούσα Βουλή ήταν ο ν. 5044/2023 για την άρση περιορισμών για την εγγραφή στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εκλογέων εξωτερικού. Επίσης, ήδη βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών, με το οποίο καθιερώνεται για πρώτη φορά στη χώρα μας η επιστολική ψήφος. Το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου αποτελεί μία πραγματική τομή για τη δημοκρατία μας και ένα ακόμα βήμα προς την ενίσχυση της φωνής των αποδήμων.
Επίσης, μετά από συνεργασία των Υπουργείων Εξωτερικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, προστέθηκε ειδική ενότητα στο «gov.gr» για τους Απόδημους Έλληνες, ενώ στο πλαίσιο της ψηφιοποίησης του Κράτους, το Υπουργείο Εξωτερικών αξιοποιεί σύγχρονα εργαλεία, όπως το Μητρώο Πολιτών που αφορά στην απευθείας καταχώρηση ληξιαρχικών γεγονότων της αλλοδαπής από τις Προξενικές Αρχές, τον Εικονικό Βοηθό που παρέχει αυτοματοποιημένες ηλεκτρονικές απαντήσεις στο κοινό για θέματα προξενικής φύσης, καθώς και την υπηρεσία «MyConsulLive», δηλαδή την εξ’ αποστάσεως εξυπηρέτηση των πολιτών μέσω βιντεοκλήσης.
Περαιτέρω, σύντομα τίθεται σε πλήρη λειτουργία το έργο «Ψηφιακός Μετασχηματισμός Διαδικασιών Προξενικών Υπηρεσιών», έχει δρομολογηθεί η δημιουργία ψηφιακού χώρου για την Ελληνική Διασπορά, ενώ λειτουργεί με μεγάλη επιτυχία και συνεχώς αναβαθμίζεται, με την προσθήκη νέων δυνατοτήτων, η ψηφιακή πλατφόρμα διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού staellinika.com.
Στο πλαίσιο αυτό, με τον Υπουργό κ. Γεραπετρίτη προχωρούμε σε στρατηγικό σχέδιο τετραετίας για την ενδυνάμωση των δεσμών με τους Έλληνες της Διασποράς. Σκοπός είναι να υπάρχει μία ενοποιημένη, συνεκτική και διαρκώς επικαιροποιούμενη στρατηγική με συγκεκριμένες προτεραιότητες και στοχεύσεις για τους Απόδημους Έλληνες. Βασικοί στόχοι του σχεδίου είναι η ουσιαστική, αμφίδρομη επικοινωνία με την ελληνική Διασπορά και η ενδυνάμωση του ελληνικού στοιχείου ανά τον κόσμο.
Έχει κεντρικούς άξονες, μεταξύ άλλων, την υποστήριξη και ανάπτυξη δικτύων και δομών της Ομογένειας, την περαιτέρω ενίσχυση και προώθηση της ελληνομάθειας με έμφαση στην ελληνική γλώσσα, τον εμπλουτισμό και την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους Έλληνες του Εξωτερικού, τη διατήρηση και ενδυνάμωση των δεσμών με τους εκκλησιαστικούς θεσμούς της Ορθοδοξίας, τη λήψη πρωτοβουλιών για την προσέλκυση νέων ομογενών στα ελληνικά πανεπιστήμια και την επαναπροσέγγιση της νέας Διασποράς.